Terminem "dieta śródziemnomorska" określa się sposób odżywiania z początku lat 60-tych XX wieku, panujący w Grecji, głównie na Krecie i południowej części Włoch. Wybór tych krajów został uzasadniony następująco: 

• Oczekiwana długość życia dorosłych mieszkańców tych populacji należała do największych na świecie
• Częstość występowania choroby niedokrwiennej serca, niektórych rodzajów nowotworów oraz licznych chorób dietozależnych należała do najniższych na świecie
• W regionach tych występowało wiele podobieństw dotyczących zwyczajów żywieniowych oraz składu diety 
• Badania epidemiologiczne wskazywały, iż stosowanie sposobu żywienia tych populacji wiązało się z rzadkim występowaniem przewlekłych chorób oraz niską umieralnością 

Tradycyjna dieta śródziemnomorska z początku lat 60-tych zawierała dostarczała tylko 7-8% energii z nasyconych kwasów tłuszczowych. Przy czym całkowita podaż tłuszczu w diecie wynosiła ponad 25%.  Dieta śródziemnomorska charakteryzuje się dużym udziałem produktów roślinnych: olejów - zwłaszcza oliwy z oliwek, warzyw i owoców; a mniejszym udziałem produktów pochodzenia zwierzęcego. W diecie tej znamienne jest też regularne spożywanie wina do posiłków. Dieta śródziemnomorska to dieta bogata w kwasy tłuszczowe jednonienasycone, kwasy wielonienasycone o zalecanym stosunku (niski stosunek omega-6 / omega-3), naturalne antyoksydanty i odpowiednią ilość błonnika.

Podstawowe zasady diety śródziemnomorskiej:

• wysokie spożycie:
  • oliwy z oliwek oraz innych olejów roślinnych
  • warzyw
  • owoców
  • produktów zbożowych pełnoziarnistych
  • suchych nasion roślin strączkowych
  • orzechów
• umiarkowane spożycie:
  • ryb
  • nabiału: mleka, jogurtów oraz twarogów
  • wina do posiłków
• niskie spożycie:
  • mięsa i produktów mięsnych 

Tradycyjna dieta śródziemnomorska pozwala na zachowanie prawidłowej masy ciała, jest lekkostrawna. Do przygotowywania potraw wykorzystuje się gotowanie na wodzie, na parze, grillowanie, pieczenie w folii. 

Skuteczność diety śródziemnomorskiej została udowodniona w wielu badaniach klinicznych:

• Dieta śródziemnomorska jest jednym z rekomendowanych sposobów żywienia w profilaktyce chorób układu krążenia, do czego przyczyniają się obecne w diecie oleje roślinne, nasiona roślin strączkowych, ryby morskie, owoce, warzywa, orzechy 
• Stosowanie diety śródziemnomorskiej ma korzystny wpływ na umieralność ogólną oraz z powodu chorób nowotworowych
• Wdrożenie w życie zasad tradycyjnej diety śródziemnomorskiej sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała