Garbniki roślinne

Informacje podstawowe

Garbniki roślinne to związki bezazotowe, pochodne fenolokwasów. Łatwo rozpuszczają się w wodzie, wykazują zdolność do trwałego wiązania się z białkami lub metalami ciężkimi. Posiadają liczne grupy hydroksylowe. Garbniki syntetyzowane w roślinach spełniają funkcję ochronną. Zabezpieczają je przed rozwojem infekcji bakteryjnych oraz grzybiczych. Nadają rośliną cierpki i gorzki smak. Po połączeniu z sacharydami stanowią magazyn cukrów dla roślin. Można wyróżnić 3 grupy garbników:

  • Hydrolizujące (galotaniny) – ulegają całkowitej hydrolizie na kwas galusowy i cukry proste
  • Częściowo hydrolizujące (elagenowe)
  • Niehydrolizujące (skondensowane) glikozydy kwasu elagenowego – nie ulegają dalszej hydrolizie 

Rola w organizmie

Związki garbnikowe działają:

  • Przeciwzapalnie
  • Ściągająco
  • Przeciwbakteryjnie

Zastosowanie: 

  • Jako środki zapierające i antyseptyczne w przebiegu biegunek
  • Hamowanie niewielkich krwawień z drobnych naczyń krwionośnych
  • Zewnętrznie w nadmiernej potliwości
  • Zewnętrznie, jako ochrona przed szkodliwym promieniowaniem UV

Informacje dodatkowe

  • Garbniki zlokalizowane są głównie w korze, korzeniach oraz kłączach, można je znaleźć również w owocach, nasionach oraz liściach

Bogate źródło garbników stanowią m.in.:

  • Liście szałwii
  • Owoce borówki
  • Owoce tarniny
  • Owoce czeremchy
  • Kora dębu
  • Kora olchy
  • Kora wierzby
  • Kłącze pięciornika
  • Kłącze wężownika
  • Liść orzecha włoskiego
  • Kora oczaru
  • Liść jeżyny i maliny
  • Ziele rzepiku
  • Przywrotnik pospolity
  • Tatarak zwyczajny
  • Bylica boże drzewko