Niedoczynność tarczycy

Informacje podstawowe

Tarczyca jest małym silnie unaczynionym, gruczołem wydzielania wewnętrznego (waga 35g) ,który położony jest asymetrycznie w okolicach szyi i krtani. Swoim kształtem przypomina motyla. Tarczyca odpowiada za produkcję oraz wydzielanie bardzo ważnych hormonów mających wpływ na przemianę materii, metabolizm białek i tlenu w organizmie. Są to: trójjodotyronina (T3), tyroksyna (T4) oraz kalcytonina. Niezbędnym i koniecznym elementem do prawidłowego funkcjonowania tarczycy oraz produkcji hormonów tarczycy jest JOD dostarczany do organizmu z pożywieniem.

Definicja

Niedoczynność tarczycy (hypotyreozą) jest chorobą przewlekłą, której towarzyszy wiele objawów klinicznych wynikających ze zbyt małej ilości lub braku hormonu tyroksyny (T4), a w konsekwencji dochodzi do wielu zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Problemy z funkcjonowaniem tarczycy mogą utrzymywać się przez całe życie, jednak odpowiednio szybko postawiona diagnoza oraz włączone leczenie pozwalają na uczestniczenie w życiu prywatnym i zawodowym.

Przyczyny

Przyczyny niedoczynności tarczycy

  • niedobór jodu    
  • operacyjne wycięcie tarczycy (strumektomia)
  • choroba Hashimoto (autoimmunologiczne przewlekłe zapalenie tarczycy)
  • zaburzenia funkcjonowania tarczycy na podłożu genetycznym
  • radioterapia w okolicach szyi
  • niektóre leki: izotopy jodu, środki kontrastowe, interferon α, interleukina-2 węglan litu, amiodaron
  • niektóre choroby ogólnoustrojowe: amyloidoza, sarkoidoza, hemochromatoza
  • guzy okolicy podwzgórza i przysadki mózgowej
  • procesy zapalne przysadki - gruźlica, kiła, ropień, toksoplazmoza
  • o urazy czaszki i mózgu
  • operacje neurochirurgiczne.

Powikłania

Powikłania związane z niedoczynnością tarczycą związane są z podwyższony ryzykiem rozwoju poważnych chorób, m. in.: udaru mózgu i choroby niedokrwiennej serca. Zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów stanowi śpiączka hipometaboliczna.

Leczenie

Niedoczynność tarczycy jest chorobą przewlekłą i wymaga leczenia lekami zawierającymi hormony tarczycy (lewotyroksyna). Lewotyroksyna jest postacią lewoskrętnej tyroksyny (LT4). O wyborze preparatu, ustaleniu dawki oraz jej zmianach powinien decydować specjalista – endokrynolog, dalszą kontrolę może sprawować lekarz rodzinny.

Informacje dodatkowe

Objawy niedoczynności tarczycy:

  • przyrost masy ciała mimo zmniejszonego apetytu
  • obniżona przemiana materii
  • zaparcia
  • niedokrwistość
  • zaburzenia profilu lipidowego (wzrost stężenia cholesterolu całkowitego, triglicerydów, frakcji LDL cholesterolu, obniżenie frakcji HDL)
  • obniżona częstość pracy serca (bradykardia)
  • wole
  • u dzieci upośledzenie rozwoju fizycznego i umysłowego
  • chroniczne zmęczenie
  • wzmożona senność
  • apatia, czasami depresja
  • uczucie zimna
  • chrypka
  • płytki oddech
  • sucha i blada skóra, z tendencją do rogowacenia
  • kruche paznokcie, łamliwe i wypadające włosy
  • związane z układem rozrodczym: długie i obfite miesiączki, cykle bez owulacji, niepłodność, w przypadku zajścia w ciążę - poronienia
  • obniżone libido
  • bolesna sztywność stawów i mięśni.

Zalecenia dietetyczne

Zalecenia dietetyczne znajdziesz w zakładce diety: Dieta w niedoczynności tarczycy.

Pamiętaj

Preparaty lewotyroksyny (LT4) to tabletki podawane doustnie, raz dziennie, na czczo, przynajmniej pół godziny przed posiłkiem. Taki reżim ma zapewnić lepsze wchłanianie preparatu i uniknięcie interakcji z pokarmem. Dawki leków należy dobierać indywidualnie i okresowo przeprowadzać badania laboratoryjne hormonów we krwi. Kontrolę TSH zaleca się przeprowadzać dwa razy do roku, co 6 miesięcy.

Zachowaj ostrożność

Zachowaj ostrożność w stosowaniu preparatów zawierających jod. Jod jest niezwykle ważnym składnikiem potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, jednak jego nadmiar może przyczynić się do problemów ze zdrowiem. Zwracaj uwagę na preparaty zawierające spirulinę, morszczyn czy jod w swoim składzie.