Witamina D

Informacje podstawowe

Witamina D jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach. Jest prekursorem hormonu steroidowego, w organizmie w wyniku przemian metabolicznych ulega przemianie do aktywnej postaci.

Rola w organizmie

Witamina D wykazuje działanie plejotropowe, co oznacza, że ma wielokierunkowe działanie i może wywoływać odmienne efekty w zależności od miejsca działania. Udowodniono, że witamina D wywiera bezpośrednie lub pośrednie działanie na ponad 200 różnych genów.

Ponadto witamina D:

• reguluje gospodarkę wapniowo - fosforową
• bierze udział w mineralizacji tkanki kostnej
• zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu
  • nerwowego
  • mięśniowego
  • immunologicznego
  • endokrynologicznego.

Nadmiar

Objawy nadmiaru witaminy D:

• utrata apetytu
• wzmożone pragnienie
• bóle głowy i osłabienie
• zaburzenia rytmu serca
• zwapnienie tkanek miękkich
• niewydolność nerek spowodowana powstawaniem złogów
• świąd skóry
• zaparcia.

Niedobór

Do grup podwyższonego ryzyka związanego z niedoborem witaminy D należy zaliczyć: przedwcześnie urodzone dzieci, osoby w podeszłym wieku, osoby z chorobami nerek i wątroby, osoby z nadwagą lub otyłością. Obecne badania wskazują na duży niedobór witaminy D w różnych grupach wiekowych na całym świecie.

Objawy niedoboru witaminy D i konsekwencje:

• ze strony układu kostnego: krzywica, osteomalacje (rozmiękania kości), osteoporoza
• zwiększone ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych - układu krążenia, cukrzycy, nowotworów (prostaty, piersi, jelita grubego), chorób o podłożu zapalnym lub autoimmunologicznym
• zapalenie spojówek
• stany zapalne skóry
• obniżona odporność
• spadek wydolności układu nerwowego i mięśniowego.

Informacje dodatkowe

W 90% zapotrzebowanie na witaminę D pokrywane przez nasz własny organizm, ponieważ witamina D powstaje w skórze przy udziale promieni słonecznych. Cenne źródło witaminy D stanowią oleje rybie (trany), ryby morskie, mleko i jego przetwory.

Podsumowanie

Normy spożycia witaminy D na podstawie rekomendacji Instytutu Żywności i Żywienia [IU/d (µg/d)]

• niemowlęta karmione piersią  oraz dzieci od 1 do 18 r.ż.  400 (10)
• dorośli    800 - 1000 (20-25)
• kobiety w ciąży - I trymestr     400 (10)
• kobiety w ciąży - II trymestr    800 - 1000 (20-25).